پشم سنگ بنا به نوع آن کاربردهای گوناگونی دارد. صنایع پتروشیمی، پالایشگاه، بیمارستان‌ها، نیروگاه‌ها، صنایع سنگین، استودیوهای صدابرداری، تونل‌های مترو، کارخانه‌های سیمان و فولاد از مصرف‌کنندگان این نوع عایق به شمار می‌روند.
پشم سنگ فله (ایزو ترم)، به‌عنوان عایق حرارتی صوتی بین دو جدار دیوارهای ساختمانی، جدار دودکش‌ها، منبع اگزوز اتومبیل‌ها و دستگاه‌های صنعتی و پر کردن فضاهای فاقد شكل هندسی منظم به كار می‌رود.
پشم سنگ تخته‌ای (پانل) برای عایق‌کاری و پوشش سقف سوله، کانال‌های گردش هوا و سیستم‌های تهویه مطبوع و آب‌سردکن مورداستفاده قرار می‌گیرد این نوع پشم سنگ اگر بدون روكش باشد می‌تواند برای عایق‌کاری تجهیزات تا دمای 700 درجه سانتی‌گراد مورداستفاده قرار گیرد این نوع عایق اگر دارای روكش كاغذ كرافت و فویل آلومینیوم باشد فقط در دماهای پائین قابل‌استفاده است.
پشم سنگ پانلی، به دلیل استحكام به‌عنوان عایق بین جداره‌ها، در استودیو صدابرداری وتونل های مترو برای جذب هوا مورداستفاده قرار می‌گیرد. عایق لوله‌ای پشم سنگ، در تأسیسات سیستم‌های تهویه مطبوع برای عایق‌کاری لوله‌های عبور سیالات سرد و گرم، در صنایع جهت عبور سیالات داغ و بخار مورداستفاده قرار می‌گیرد.
عایق پشم سنگ با روكش توری (بلانکت) تا دمای 800 درجه سانتی‌گراد قابل‌استفاده است و برای سطوح مسطح و منحنی در صنایع، لوله‌های با قطر بزرگ، کوره‌ها، گرم‌خانه‌ها، اگزوز توربین‌ها و دودکش‌های بلند مورداستفاده قرار می‌گیرد.
عایق‌کاری با پشم سنگ استفاده بهینه از انرژی را در تمام قسمت‌های ساختمان اعم از کف زمین، پشت‌بام‌ها، اتاق‌های زیرشیروانی، دیوارها و نماها تضمین می‌کند. همچنین پشم سنگ برای عایق‌کاری لوله‌ها و دیگ‌های بخار و مخازن آب گرم به‌منظور جلوگیری از اتلاف انرژی در ساختمان‌ها، تأسیسات صنعتی، کشتی‌ها، دکل‌های نفتی و… بسیار مناسب است. عایق‌کاری به همان اندازه‌ای که به آب‌وهوای سرد مربوط می‌شود، به آب‌وهوای گرم نیز مربوط است.
در مناطق سرد و خنک عایق‌کاری، ساختمان را گرم نگه‌داشته و نیاز به مصرف انرژی برای گرمایش را کاهش می‌دهد. برعکس در مناطق گرم همان سیستم عایق‌کاری گرما را در خارج نگاه داشته و نیاز به مصرف انرژی برای تهویه مطبوع را کاهش می‌دهد.
در یک روز آفتابی درجه حرارت 70 درجه سانتی‌گراد درروی پشت‌بام چیزی غیرعادی نیست. بدون عایق‌کاری این گرمای غیرعادی می‌تواند به داخل ساختمان نفوذ کرده وآنرا به یک اتاق سونا جایی که برای افراد ناراحت‌کننده و نامناسب برای کارکردن و زندگی است» تبدیل کند.
برای مثال مقدار متوسط انرژی مصرف‌شده در یک دفتر کار معمولی در مالزی یا مناطق آسیایی (برای سرمایش) بسیار بیشتر از مقدار مصرف انرژی (برای گرمایش) در مناطق سردتری مثل شمال اروپاست. عایق‌کاری نامناسب ساختمان‌ها یعنی نیاز بیشتر به انرژی.
کاربری پشم سنگ
- پرمصرف‌ترین نوع عایق حرارتی گرم
- عایق‌کاری سختمان ها، بناها و سازه‌ها
- عایق‌کاری گرم مخصوص صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی، خطوط لوله و فرآیندهایی که دمای آن‌ها به بیش از 500oC می‌رسد
- عایق‌کاری کوره‌ها، اجاق‌ها، پاتیل‌ها و مخازن حرارتی، کانال‌های گاز گرم
مزایای پشم سنگ
- محدوده دمای کارکرد بالا به‌طوری‌که این نوع عایق‌ها ازجمله عایق‌های گرم محسوب می‌شوند
- ضریب انتقال حرارت بسیار پایین و R-value بسیار خوب
- امکان سفارش عایق در ابعاد و چگالی‌های دلخواه (غیراستاندارد)
- امکان سفارش عایق به همراه پوشش‌های خارجی (جکتینگ) متنوع
- عایق‌های پشم سنگ علاوه بر عایق بودن در مقابل حرارت, عایق صوتی و ضد آتش نیز محسوب می‌شوند
- هزینه بسیار پایین‌تر نسبت به عایق‌های الاستومری, پلیمری و انواع فوم‌ها
- امکان استفاده آسان در ساختمان‌ها و بناها
- کاملاً از مواد طبیعی ساخته می‌شوند و در تولید آن‌ها از مواد شیمیایی مانند رنگ‌ها واکریلیک استفاده نمی‌شود و مواد بکار رفته در آن‌ها به‌راحتی قابل بازیافت می‌باشند
- پایداری خوب در طول زمان
- قابلیت تعویض و نوسازی آسان
کاربرد عایق پشم سنگ
این عایق ،به دلیل عدم انتشار صدا به میان اجزاء متشكله ونیز جذب صدا، عایق صوتی بسیار مطلوبی می باشد. به همین علت در فرودگاه‌ها، استدیوهای صدابرداری ،زیر ریل‌ها و در ایستگاه‌های متروی داخل شهری نصب می گردد. افزایش ضخامت و گذاشتن فاصله هوایی مناسب در پشت عایق، مقدار تضعیف انرژی صوتی را افزایش می دهد.
به علت مواد تشكیل دهنده معدنی با مصالح ساختمانی سازگار می‌باشد. لذا باعث خوردگی یا خرابی اجزاء تشكیل دهنده ساختمان نخواهد شد. ضریب انتقال حرارت مجاز معرفی شده طبق مبحث 19 مقررات ملی ساختمان به شرح ذیل می‌باشد كه البته با توجه به درجه حرارت عملکرد آن مقادیر متفاوت خواهد بود.
ذرات الیاف پشم سنگ از طرف سازمان بهداشت جهانی برای سلامتی انسان بی ضرر تشخیص داده شده اند وحتی مطابق استاندارهای اروپا استنشاق هوایی كه حاوی حداكثر 5 میلی گرم بر متر مكعب ذرات پشم سنگ باشد به مدت 8 ساعت در روز مجاز است.
عایقی تجزیه نشدنی وبه علت اینكه مواد تشكیل دهنده آن معدنی می باشد علاوه براینكه دوام بسیار خوبی در كل عمر سازه دارد باعث از دست دادن كیفیت آن نخواهد شد وسازگاری كاملی با محیط زیست دارد و از این لحاظ بی خطر ترین عایق حرارتی می‌باشد.
آتش گیر نیست ومشتعل نمی شود وقابلیت مقاومت تا 4 ساعت در برابر شعله مستقیم را دارد. پشم سنگ به تنهایی نقطه ذوب بالای 1000 درجه سانتی‌گراد دارد اما به علت رزین ومواد افزونی ای كه به آن اضافه می گردد، كارایی مناسبی در رنج وسیع 50- تا 850 درجه سانتی‌گراد را دارد.ضمنا در اثر آتش سوزی تولید دود وسم نمی كند كه از مزایای عمده آن است.
طبق استانداردهای جهانی استفاده از عایق پشم سنگ به‌عنوان جداكننده مناطق آتش در ساختمان و طبقات به‌عنوان عایق ساختمان موردتوجه خاصی قرارگرفته است.از دیگر مزایای عمده پشم سنگ در کشور ما، در دسترس بودن و قیمت ارزان آن نسبت به سایر عایق‌هاست. به‌این‌ترتیب، پشم سنگ و پشم سرباره، پرمصرف‌ترین نوع عایق در صنایع مختلف، عمدتاً صنایع نفت و گاز و پتروشیمی بوده و مناسب‌ترین نوع عایق برای عایق‌کاری‌های بسیار حجیم به شمار می‌رود.
در مقابل تمامی مزایای ذکرشده یکی از نقاط ضعف اصلی پشم سنگ، عدم مقاومت آن در مقابل رطوبت است. به دلیل ساختار فیبری و الیافی پشم سنگ و پشم سرباره و وجود فضای هوایی بین الیاف، این نوع عایق‌ها را در مقابل رطوبت و بخارآب بسیار نفوذپذیر می‌سازد. نفوذ رطوبت به درون پشم سنگ، باعث ایجاد پل حرارتی درون پشم سنگ شده و از خواص عایق بودن پشم سنگ می‌کاهد؛ بنابراین، اگر پشم سنگ در فضای خارجی و روباز نصب می‌شود و یا در مکان‌هایی که رطوبت نسبی در آن‌ها بالاست، حتماً باید پوشش خارجی بر روی آن نصب گردد. خوشبختانه، پوشش‌های خارجی بسیار متنوعی ازجمله فویل‌های آلومینیومی، کاغذ کرافت و پوشش‌های پارچه‌ای نسوز برای پشم سنگ و پشم سرباره وجود دارد.
از دیگر نقاط ضعف پشم سنگ می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ضریب انتقال حرارت با افزایش دما، فشردگی بعد از نصب و جذب رطوبت افزایش می‌یابد.
- برای شكل دادن به این نوع عایق در بعضی از انواع محصول مانند پانل و ایزو پایپ از چسب رزینی استفاده می‌شود كه به دلیل پایین بودن درجه حرارت آن تحمل دمای این محصول را تا 350 درجه سانتی‌گراد كاهش می‌دهد.
- انبار كردن طولانی پشم سنگ (بیش از 1 سال) از خواص آن می‌کاهد.
